Jak założyć hodowlę psów rasowych pod patronatem ZKwP? Od zakupu suki do sprzedaży szczeniąt

Zanim podejmiesz decyzję

Od zarania dziejów hodowla psów rasowych fascynuje wielu ludzi. W odległej przeszłości była to elitarna profesja kojarzona z arystokracją, inteligencją lub ziemiaństwem... tak czy inaczej z różnych względów w zasadzie dostępna tylko dla nielicznych...

Współcześnie po spełnieniu zaledwie kilku podstawowych warunków hodowlą psa rasowego może zająć się dosłownie każdy. Proszę jednak pamiętać, że pies to żywa i czująca istota, a hodowanie psów i tym samym powoływanie na świat kolejnych psich istnień to nie zabawa! Decyzja - "zakładam hodowlę psów rasowych" powinna być efektem świadomego i przemyślanego wyboru. Powodów takiego wyboru może być bardzo wiele... Jedni kontynuują wieloletnie rodzinne tradycje, bo wychowywani w otoczeniu psów, nie wyobrażają sobie życia bez nich i naturalną koleją rzeczy dalej rozwijają tą pasję. Drudzy zauroczeni psim pięknem, z początku je poznają, odkrywają i z każdym dniem coraz bardziej oddają im swoje serca, aż w końcu spełniając swoje marzenia, sami nie wiedzą kiedy psy stają się ważną częścią ich życia. Wielu hodowców traktuje hodowanie psów niemal, jak sztukę, jeszcze inni mają do tego podejście bardziej naukowe, ale w każdym z ww. przypadków hodowla skupia i łączy ludzi, których sercami zawładnęły psy.

Ale prawdziwe hodowanie psów rasowych to nie tylko pasja, to przede wszystkim ogromne wyzwanie. Dobrze zorganizowana hodowla wymaga wszechstronnej wiedzy od przyszłego hodowcy danej rasy, który będzie potrafił w sposób wyważony, tak pokierować planami hodowlanymi, by trzymać odpowiedni poziom i jednocześnie osiągać postęp. Osoby, które rozmnażają psy bez wzięcia tego aspektu pod uwagę niczym nie różnią się od "producentów" powielających w kółko ten sam produkt. Są też tacy, którzy widzą w tym tylko finansowy interes i stają się niestety zwykłymi "hodofffcami", ale to nie z myślą o nich poniższy artykuł powstał. 

W naszym przypadku hodowla zdrowych, zrównoważonych i jak najbardziej odpowiadających standardowi boston terrierów jest, nie tylko bardzo czasochłonna, ale nie ukrywamy, również i kosztowna. Głównym założeniem każdej dobrej hodowli powinno być ulepszanie rasy, a nie tylko zaspokajanie własnego widzi mi się i tym samym bezmyślne zwiększanie jej liczebności. Pamiętajcie, że przygodę z hodowlą powinno się zaczynać od zdobywania wiedzy, a nie od przypadkowego kupna rasowego bostona!

Zanim podejmiesz decyzję o założeniu hodowli poświęć czas i nie szczędź sił na zgłębienie tajników wiedzy o rasie. Czytaj fachową literaturę z zakresu hodowli, rozmnażania, genetyki, zdrowia... Zapoznaj się z publikacjami na temat rasy, odwiedź strony www:hodowców i właścicieli czernyszy i klubów rasy. W kolejnym kroku dokładnie przestudiuj standard rasy. To on określa jej idealnego przedstawiciela i jest swego rodzaju fundamentem, na którym możesz budować własny obraz rasy. Udział (na początku, jako obserwator) w psich wystawach pozwoli Ci na zebranie niezbędnych informacji o naszej rasie. Poznaj wymogi rasy, nie tylko pod względem pielęgnacji, ale również psychiki, szkolenia i zdrowia. Naucz się czytać tajniki wiedzy zapisanej w rodowodach przedstawicieli rasy, którzy szczególnie Ci się podobają - to pomoże Ci dogłębnie poznać linie, na których chciałbyś oprzeć swoją hodowlę. Wnikliwa obserwacja i zgromadzona wiedza umożliwi Ci wykreowanie własnego wizerunku "idealnego bostona". Bazując na tej wizji - stanowiącej swego rodzaju wytyczne - zbudujesz plan hodowlany, który umożliwi Ci w sposób odpowiedzialny i świadomy powoływać do życia kolejne pokolenia w poszukiwaniu tego wzoru niedoścignionego... I najważniejsze - prowadząc obserwacje - nie bój się zadawać hodowcom, wystawcom i właścicielom bostonów nurtujących Cię pytań!

Pewien hodowca powiedział: "żebyś mógł mądrze hodować doskonałe psy musisz mieć pomoc i oparcie w tych, którzy hodowali je przed Tobą". Przyswojona wiedza teoretyczna musi iść w parze z wiedzą praktyczną. A takową mogą się z Tobą podzielić tylko i wyłącznie ludzie z wieloletnim doświadczeniem. Z kolei uczestnicząc w wystawach psów spotkasz wystawców, hodowców i pasjonatów rasy. Będziesz miał również okazję podziwiać dużo różnych przedstawicieli rasy i poznasz oceniających ich sędziów kynologicznych.

Tak jak częste podróże, tak i wystawy psów kształcą. Dzięki poczynionym obserwacjom nauczysz się rozpoznawać te duże i te całkiem malutkie różnice pomiędzy osobnikami tej samej rasy. Z czasem wyrobisz sobie własny gust i jedno spojrzenie na stawkę wystarczy, byś mógł spośród kilkunastu, z pozoru jednakowych bostonów, wyłuskać szlachetne perły. Standard rasy powinien stać się Twoją "biblią", choć uczulamy, że jest to zapis wielu słów, które przez każdego hodowcę są odbierane i interpretowane wg jego własnych odczuć. Chcemy Ci uświadomić, że cała sztuka hodowlana oraz piękno hodowli psów polega właśnie na wyważonym i umiejętnym połączeniu w jedną całość założeń zapisanych w standardzie z indywidualną wizją rasy zrodzoną w głowach hodowców.

Doskonale wszyscy wiemy, że bez względu na usilne starania hodowców w dążeniu do wykreowania psiej doskonałości, każdy egzemplarz wyhodowany przez nich będzie niepowtarzalną indywidualnością, a właśnie jednym z zadań wystaw psów jest ustalenie czyja wizja rasy jest temu ideałowi najbliższa. Zwycięzców wyłaniają sędziowie - ostateczni recenzenci i krytycy hodowlanych dzieł.

Podejdź do stolika sędziowskiego, popatrz jak sędzia ocenia, postaraj się zrozumieć, jakie elementy budowy, dynamiki ruchu, ogólnej prezentacji, cech charakteru, czy temperamentu są najistotniejsze w tej ocenie. Naturalnie nie wystarczy podpatrywanie pracy jednego sędziego - obserwuj prace wielu sędziów - a szczególnie osób uznanych w rasie za autorytety, bo tak na prawdę każda ocena sędziowska jest bardzo subiektywna z odrębnymi preferencjami.

Obcowanie z bostonami na wystawach to również szanse na znalezienie hodowcy (pisanego przez duże "H"), który służąc swoją wiedzą i doświadczeniem będzie mógł jednocześnie zostać Twoim "guru", i od którego w przyszłości nabędziesz szczenię rokujące nie tylko wystawowo, ale przede wszystkim z wartościowym genetycznym pakietem hodowlanym. Pamiętaj, że pod wpływem impulsu i w pośpiechu możesz na pewno kupić rodowodowe szczenię, ale z dużą dozą prawdopodobieństwa będzie ono przedstawiało zaledwie przeciętną wartość hodowlaną - na wybitne maluchy trzeba czasami długo czekać, a i przeznaczone są zazwyczaj tylko dla nielicznych.

Musisz również zdawać sobie sprawę z faktu, iż powoływanie szczeniąt na świat daje, nie tylko przyjemność przebywania z pięknymi przedstawicielami rasy, ale przede wszystkim niesie za sobą odpowiedzialność za nie - od chwili ich urodzenia, aż do czasu, gdy ich światełko zgaśnie!

W końcu przed podjęciem ostatecznej decyzji odpowiedz sobie na pytania: czy Twój status mieszkaniowy i materialny pozwoli Ci na rozwijanie takiej pasji? Czy będziesz miał wystarczająco dużo czasu i sił, by pogodzić opiekę nad psami z życiem rodzinnym i zawodowym? Weź pod uwagę fakt, że planowa hodowla psów to rozrastające się z czasem stadko pochłaniające każdą wolną chwilę i przede wszystkim olbrzymie wydatki z niewielkimi realnymi przychodami. Jeśli myślisz, że hodowla boston terrierów, to znakomity pomysł na biznes, to w optymistycznym wariancie bardzo szybko przekonasz się, że jednoczesne połączenie odpowiedzialności, wysokiego poziomu i oszałamiających zysków, nijak idzie w parze i szybciej zrezygnujesz, niż zaczniesz hodować psy. Gorzej jeśli Twój zapał i zaślepienie sprawi, iż idąc "po najmniejszej linii oporu", mimo wszystko będziesz rozmnażać psy ze szkodą dla nich samych i rasy :(

Jeśli jednak odpowiednio przygotowałeś się od strony technicznej, zgłębiłeś tajniki wiedzy o rasie, hodowli i rozmnażaniu, poznałeś odpowiednich ludzi i finalnie nabyłeś odpowiednie szczenię - fundament Twojej przyszłej hodowli - to od strony formalnej pomożemy Ci przebrnąć przez poszczególne etapy organizowania własnej hodowli.

Na początek formalności

W pierwszej kolejności (o ile nie zrobiłeś tego wcześniej) musisz zarejestrować się w odpowiedniej organizacji kynologicznej zrzeszającej właścicieli i hodowców psów rasowych. Miej na uwadze, że w Polsce aktualnie mamy kilkadziesiąt  stowarzyszeń o charakterze kynologicznym. My promujemy jedynie hodowle zrzeszone w Związku Kynologicznym w Polsce (ZKwP) będącego jednocześnie członkiem Federation Cynologique Internationale (FCI)  (Międzynarodowa Federacja Kynologiczna) i pod kątem wymogów tej organizacji omówimy poszczególne etapy formowania hodowli. 

Oddziały ZKwP znajdują się praktycznie w każdym większym mieście - powinieneś wybrać Oddział, który najbardziej Ci odpowiada (jednocześnie pamiętając, że w przyszłości będziesz jego częstym gościem, toteż decydowanie się na przynależność do Oddziału z drugiego końca Polski nie wydaje się rozsądną decyzją). Nie zapomnij zabrać ze sobą Metrykę (zobacz - wzór) swojej suki w celu dokonania pełnej rejestracji i wyrobienia Rodowodu (zobacz - wzór).

Tu czekają Cię pierwsze opłaty:

• opłata za wpisowe do danego Oddziału - (cena w zależności od Oddziału);
• opłata za składkę roczną w roku 2016 wynosi - 70 zł;
• koszt zakupu legitymacji członkowskiej - (cena w zależności od Oddziału, czasami jest darmowa);
• rejestracja psa w księgach Oddziału - (cena w zależności od Oddziału);
• opłata za wyrobienie rodowodu krajowego w trybie standardowym wynosi - 60 zł;
• opłata za nostryfikację rodowodu zagranicznego w trybie standardowym wynosi - 60 zł;

ZKwP wprowadziło również możliwość wyrobienia rodowodu krajowego lub nostryfikacji rodowodu zagranicznego w tempie ekspresowym (krótki czas oczekiwania).

• Koszt wyrobienia rodowodu krajowego w trybie ekspresowym wynosi - 300 zł.
• Koszt nostryfikacji rodowodu z kraju uznanego przez FCI w Polsce w tempie ekspresowym wynosi - 150 zł.

Na tym etapie warto też zaopatrzyć się w zbiór przepisów, które pomogą Ci poszerzyć wiedzę na temat samej struktury i organizacji ZKwP:

• Statut ZKwP
• Regulamin Komisji Hodowlanych i Sekcji Ras
• Regulamin Sędziów i Asystentów Kynologicznych
• Kilka artykułów odnośnie ZKwP i FCI znajdziesz również TUTAJ.

Oczekiwanie na rodowód, który jest wystawiany na podstawie Metryki przez Zarząd Główny ZKwP z siedzibą w Warszawie wynosi 30 dni (czas liczony jest od momentu wpłynięcia dokumentów z Oddziału do Zarządu Głównego). Kierownik sekcji powiadomi Cię listownie, kiedy możesz się zgłosić po jego odbiór. Jeśli nabyłeś swoją sukę poza granicami Polski, musisz przedstawić oryginał jej eksportowego rodowodu celem jego nostryfikacji (Nostryfikacja rodowodu - jest to proces polegający na weryfikacji poprawności rodowodu psa i wpisaniu go do księgi rodowodowej (nadania nowego numeru rodowodu w tej księdze) danej organizacji (w naszym przypadku ZKwP). Ale uwaga! Zanim nabędziesz szczeniaka za granicą sprawdź czy pochodzi on z hodowli zarejestrowanej w organizacji zrzeszonej w FCI lub z nią współpracującej (np. AKC z USA, czy Kennel Clubu z Wielkiej Brytanii), bowiem tylko szczenię z hodowli zrzeszonej w jednej z takich organizacji będziesz mógł zarejestrować w ZKwP.

Pamiętaj, że nabywając szczenię jesteś również zobowiązany do uregulowania stosownych opłat wynikających z zawarcia umowy kupna - sprzedaży szczenięcia oraz uiszczenia lokalnej opłaty od posiadania psa (jeśli taka na obszarze danej Gminy jest pobierana). Więcej TUTAJ.

Przygodę z wystawami czas zacząć

Wyrobienie rodowodu jest niezbędne, jeżeli chcesz brać udział w wystawach, zdobywać uprawnienia hodowlane, a tym bardziej jeśli myślisz o założeniu hodowli.

Koniecznie zapoznaj się z:

- Regulaminem Wystaw Psów Rasowych zgodnie z nim psy mogą być zgłaszane na wystawę wyłącznie do jednej z następujących klas:

a) klasy młodszych szczeniąt - wiek od 4 do 6 miesięcy;

b) klasy szczeniąt - wiek od 6 do 9 miesięcy;

c) klasy młodzieży - wiek od 9 do 18 miesięcy;

d) klasy pośredniej - wiek od 15 do 24 miesięcy;

e) klasy otwartej - wiek powyżej 15 miesięcy;

f) klasy użytkowej - wiek powyżej 15 miesięcy, z certyfikatem użytkowości (nie dotyczy CTR-a);

g) klasy championów -  wiek powyżej 15 miesięcy, z dyplomem Championa wystawowego lub międzynarodowego championa (C.I.B.).

Teoretycznie więc przygodę z wystawami możesz rozpocząć od najwcześniejszych miesięcy życia Twojej suki. Warto zatem już zawczasu zaplanować sobie sezon wystawowy wybierając odpowiadające Ci wystawy z Kalendarza Wystaw na dany rok. Pamiętaj jednak, że samo posiadanie suki z rodowodem i przynależność do ZKwP jeszcze nie sprawia, że jesteś hodowcą. Zapoznaj się z Regulaminem Hodowli Psów Rasowych wg, którego dopiero członek Związku posiadający jedną lub więcej suk z uprawnieniami hodowlanymi oraz zatwierdzony przydomek hodowlany może nosić miano hodowcy.

Zgodnie z wymogami regulaminu po ukończeniu przez Twoją sukę 15 miesięcy możesz starać się zdobyć dla niej oceny kwalifikujące do hodowli. Jesteś zobligowany wystawić swoją sukę w klasie młodzieży, pośredniej lub otwartej i uzyskać z nią, na co najmniej trzech wystawach (w tym jednej o randze klubowej lub międzynarodowej i dwóch krajowych) od dwóch sędziów trzech ocen doskonałych lub bardzo dobrych.

Po ukończeniu przez sukę wieku 15 miesięcy udajesz się do swojego Oddziału z oryginałami kart ocen i rodowodem suki, a kompetentna osoba wbije do rodowodu stosowną pieczęć i dokona wpisu "Suka hodowlana" wraz z datą wpisu i potwierdzi wszystko swoim podpisem. Od tego momentu Twoja suka nabywa uprawnienia hodowlane, które będą aktualne do 31 grudnia roku kalendarzowego, w którym ukończy 8 lat. 

Za jednym zamachem możesz też złożyć wniosek o rejestrację przydomka na stosownym formularzu. Można napisać, że taki przydomek to niemal jak "nazwisko" dla szczeniąt, bowiem wszystkie szczenięta urodzone w Twojej hodowli bez względu na rasę będą go nosiły. Wniosek ten musisz wypełnić w dwóch egzemplarzach, na których proponujemy wpisać kilka propozycji pomysłów na nazwę własnej hodowli - wpisując na miejscu nr 1 tą, którą wg Ciebie powinna być w pierwszej kolejności zatwierdzona. Jednocześnie zaznacz opcję, czy przydomek ma być pisany przed, czy po nazwie psa (np. ANIA Przykład, Przykład ANIA). Następnie Zarządu Oddziału - do którego należysz - prześle wniosek do rozpatrzenia przez Zarząd Główny. Aby uniknąć prawdopodobieństwa powielania się przydomków i zminimalizować możliwość odrzucenia Twoich propozycji warto zajrzeć na stronę ZKwP i zapoznać się z przydomkami dotychczas zarejestrowanymi tylko w ZKwP. TUTAJ. Od stycznia 2006 roku istnieje również obowiązek rejestracji wszystkich nowych przydomków w FCI, dlatego też można wspomóc się międzynarodowym spisem już zarejestrowanych przydomków w tej organizacji. TUTAJ.

Przydomek hodowlany zarejestrowany przez Zarząd Główny jest chroniony, a jego rejestracja w FCI dodatkowo gwarantuje Ci, że nikt inny na Świecie nie będzie miał tak samo brzmiącego tzn. będzie on niepowtarzalny. W minionych latach były problemy z zarejestrowaniem w Polsce przydomków obco brzmiących, w chwili obecnej rejestrowane są przydomki o brzmieniu: polskim, łacińskim, angielskim i francuskim.  Jeszcze jedna istotna uwaga - FCI nie uznaje polskich znaków, co oznacza, że  litera ł będzie zapisana, jako l - tak samo ż i ź będą traktowane jako z, a dź i dż, jako dz, zaś ć, jako c, ś, jako s, ę, jako e, ą, jako a i ó jako o - miej to na uwadze wybierając nazwę, bowiem ta ładnie brzmiąca w języku polskim, ale zawierająca któryś z typowo polskich znaków literowych pozbawiona go, już taka może nie być - ta sama zasada obowiązuje w przypadku znaków interpunkcyjnych. Po zatwierdzeniu przydomka jeden formularz otrzymasz Ty, drugi zaś pozostanie w aktach Oddziału. Czas rejestracji przydomka to ok. 3 m-ce. Brak zarejestrowanego przydomka skutecznie uniemożliwia wydanie metryk dla szczeniąt.

Kolejna opłata, jaka jest z tym związana to:

• rejestracja przydomka w ZKwP i FCI - 120 zł.

W zasadzie, gdy Twoja suka spełni minimum wymogów hodowlanych, ma ukończone 15 miesięcy, a Ty posiadasz zatwierdzony przydomek, to możesz już myśleć już o szczeniętach. My jednak zakładamy, że masz nieco bardziej ambitniejsze plany w stosunku do swojej pociechy, a nie myślisz tylko, o jak najszybszym jej rozmnożeniu. Bostonki to suki szybko i długo-dojrzewające (w zalezności od linii) i w praktyce te późno dojrzewające kryje się później ok 3-3,5 roku życia, a te szybciej dojrzewające w wieku 2 lat. Proponujemy czas oczekiwania na pełny rozwój fizyczny i psychiczny wykorzystać na liczne prezentacje na wystawach psów. Dostarczają one nie tylko samej wystawowej satysfakcji, ale są również doskonałym miejscem do wymiany poglądów między miłośnikami, hodowcami  i w końcu przyszłymi potencjalnymi właścicielami rasy.

Same tytuły to nie wszystko... a jednak - suka prezentowana często, a jeszcze przy tym odnosząca sukcesy na stałe wpisuje się w historię rasy i jednym zdaniem pisząc: staje się w świecie kynologicznym rozpoznawalna. Planując w przyszłości szczenięta musisz liczyć się z faktem, iż każda suka indywidualnie reaguje na trudy ciąży i macierzyństwa. Jedne po dzieciach zyskują jeszcze na urodzie i z powodzeniem wracają na ringi wystawowe, innych dotychczasowy blask nieco gaśnie i z wielkimi planami dalszej wystawowej kariery trzeba się pożegnać. 

Przydatne mogą być następujące informacje:

• Mini przewodnik dla początkującego wystawcy
• Uniwersalny druk zgłoszenia psa na wystawę w Polsce
• Objaśnienia skrótów używanych na wystawach w Polsce
• Linki do Oddziałów ZKwP w Polsce

Gdy planujesz międzynarodową karierę swojej suki warto zapoznać się z:

• Jak zrobić championaty... 60 krajów?
• Linki do Związków Krajowych zrzeszonych w FCI
• Podróże z psem... czyli, gdzie i na jakich zasadach

Jeśli Twoja suka okazała się doskonałym egzemplarzem wystawowym, to z pewnością w stosownych terminach zgromadziłeś niezbędne wnioski, na podstawie których musisz oficjalnie potwierdzić tytuły - najpierw Młodzieżowego Championa Polski, a potem Championa Polski. Dyplomy wydaje Zarząd Główny Związku na pisemny wniosek zainteresowanego - wzór wniosku TUTAJ - biorąc za podstawę sprawozdania z Oddziałów organizatorów wystaw. Zatwierdzenie tytułu dorosłego championa umożliwia Ci prezentację Twojej suki w klasie championów, jak również m.in. na jednej z bardziej prestiżowych wystaw w kraju - "Champion's Show", w której udział mogą brać tylko psy/suki z tytułem Interchampiona, Championa lub Młodzieżowego Championa*.

Koniecznie zapoznaj się z:

• Regulaminem Wystaw Championów

Uwaga! Na każdej osobie posiadającej zarejestrowaną w ZKwP nazwę hodowli i choćby jedną sukę posiadającą wpis do rodowodu "Suka hodowlana", ale również na właścicielu posiadającym tylko jednego psa, który ma wpisane w rodowodzie "Reproduktor" ciąży obowiązek odprowadzania z tego tytułu (z tytułu samego posiadania) podatku do Urzędu Skarbowego. Więcej. TUTAJ.

Koszty, jakie musisz wziąć pod uwagę:

• wystawienie Dyplomu Championa Młodzieży Polski i Championa Polski po 60 zł;
• zgłoszenia na wystawy (koszt uzależniony od organizatora wystawy i jej rangi od 80 zł do 150 zł);
• dojazd (koszt uzależniony od środka transportu i odległości);
• przygotowanie suki do wystawy (kąpiel i grooming) - (średnio od 150 zł wzwyż za jedno przygotowanie);
• usługi profesjonalnego handlera, jeśli sam nie będziesz wystawiał (koszt uzależniony od handlera średnio od 50 zł wzwyż);
• akcesoria pielęgnacyjno-kosmetyczne (koszt uzależniony od potrzebnych akcesoriów i kosmetyków).

Strategia hodowlana

Ale hodowanie psów nie polega przecież na kolekcjonowaniu tytułów i medali... Jednym z głównych założeń hodowli jest takie kreowanie kolejnych pokoleń, by w efekcie były lepsze od swoich rodziców, zdrowe fizycznie i psychiczne z cechami, jak najbardziej zbliżonymi do wzorca. Nie możesz oczekiwać, że sukces to tylko kwestia czystego przypadku i szczęścia. Owszem nie zaprzeczymy, to ostanie bardzo Ci się przyda, by odpowiednio opracowany i mądrze wprowadzony w życie program hodowlany przyniósł pożądane rezultaty. Naszym zamiarem nie jest narzucanie Tobie, co powinieneś zrobić, a co nie, bowiem pewne zakazy i nakazy są odgórnie zapisane w regulaminach obowiązujących w ZKwP, a o sporej reszcie i tak ostatecznie decyduje samo podejście osoby najbardziej zainteresowanej - czyli Twoje. Warto jednak dążąc konsekwentnie do posiadania szczeniąt mieć przygotowane pewne wytyczne (tzw. plan hodowlany), który pozwoli Ci spełniać się w roli prawdziwego hodowcy.

Pomyśli i zastanów się:

- do jakiego typu w danej rasie chcesz dążyć?

- jakie cechy chcesz szczególnie w swojej pracy hodowlanej uwydatniać?

- jakiego rodzaju skojarzenia będziesz w hodowli stosował?

- jakie zalety, a jakie niedoskonałości posiada Twoja suka?

Praca hodowlana mająca na celu przekształcanie określonej populacji psów w jakimś świadomie wybranym przez hodowcę kierunku jest procesem trudnym i wymagającym obszernej wiedzy oraz ogromnej wytrwałości. Dużego i nieprzypadkowego sukcesu nie można osiągnąć po prostu, kojarząc ogólnie najlepsze suki z najlepszymi reproduktorami. W hodowli boston teriera proces ten jest wyjątkowo trudny z uwagi na dość młody staż rasy i nadal spotykaną dużą zmienność występującą w tej rasie. Gotowej recepty na pewny sukces rzecz jasna nie jesteśmy w stanie Ci tutaj przedstawić, niemniej jednak możemy pokusić się i określić kilka zasad ogólnych zwiększających znacznie jego prawdopodobieństwo.

Po pierwsze, jeśli jesteś niedoświadczoną i początkującą osobą warto z szerokiego wachlarza hodowli BT znajdujących się na wszystkich kontynentach wytypować tą, której wychowankowie reprezentują typ zawężający znacznie stopień zmienności hodowanych zwierząt i jednocześnie najbardziej odpowiadają one założeniom standardu. Decyzję tę powinieneś podjąć m.in. w odniesieniu do budowy ogólnej (np. proporcje sylwetki, budowa głowy, wzrost, format, kątowanie kończyn, grubość kośćca, osadzenie uszu i ogona, jakości rodzaju i wybarwienia szaty, koloru oka, temperamentu, usposobienia, charakteru, zdrowotności itd.). W wyniku tego wyboru musi powstać w Twojej świadomości jakiś konkretny typ bostona, który będzie reprezentował w przyszłości Twoją hodowlę i z czasem będzie rozpoznawany przez nabywców.

Po drugie, znacznie ułatwisz sobie start, jeśli oprzesz hodowlę na suce, która będzie w dużej części te cechy posiadała. Warunkiem praktycznie niezbędnym w przyszłej pracy hodowlanej jest dobra znajomość, nie tylko rodziców posiadanej suki, ale co najmniej - również jej dziadków (z naciskiem na cechy eksterieru, charakteru, zdrowotności).

Po trzecie, podobne zasady tyczą się również typowanych na ojców szczeniąt reproduktorów.

Po czwarte, z urodą Twojej suki i przyszłych kandydatów na ojców szczeniąt powinien iść w parze również ich rodowód. I wcale nie mamy tu na myśli litanii tytułów, bo nawet najbardziej utytułowane zwierzęta wcale nie muszą być jednocześnie najlepszymi egzemplarzami hodowlanymi.

Po piąte, przy doborze par hodowlanych powinieneś również określić, jakie metody doboru hodowlanego będziesz w hodowli wykorzystywał (outbreed, linebreed, inbreed) oraz jakie i jak szybko chcesz osiągnąć efekty. 

Po szóste, powinieneś kojarzyć ze sobą psy i suki na zasadzie stopniowej poprawy jednej góra dwóch cech, a nie - od razu całego eksterieru hodowanych psów. W kolejnych latach istnienia Twojej hodowli niezmiernie przydatna będzie znajomość potomstwa uzyskanego od posiadanej suki w celu porównania i oceny własnej pracy. Poprawa i kształtowanie charakterystycznego dla własnej hodowli eksterieru to proces długotrwały i praktycznie przy trafnych decyzjach i odrobinie szczęścia dopiero po paru latach i wyhodowaniu kilku pokoleń będziesz mógł ocenić słuszność podejmowanych decyzji.

Po siódme, chcemy Ci również uzmysłowić, że żadna dobra hodowla nie może poprawnie funkcjonować, bez przede wszystkim zdrowego fundamentu (suki hodowlanej i selekcjonowanych reproduktorów).

Zdrowie, kto się nie pyta, ten się nie dowie...

Dla rasy boston terier w Polsce regulamin hodowli, ani żadne inne przepisy, nie zawierają dodatkowych wymogów przed dopuszczeniem do rozmnażania (poza standardowo obowiązującymi). Ale brak wykonania dodatkowych badań czy testów zdrowotnych nie oznacza, iż rasa nie ma swoich "słabych punktów". Jeśli dogłębnie zapoznałeś się ze specyfiką rasy to już wiesz, że jako brachycefalicznych - Typ brachycefaliczny czaski psa oznacza krótką kufę, która wyróżnia się kwadratową głową oraz wąskim tyłem i szerokim, spłaszczonym pyskiem.

W porównaniu z innymi rasami o krótkich kufach bostony nadzwyczaj dobrze znoszą wysokie temperatury. Należy je jednak chronić przed przegrzaniem. W okresie zimowym wskazane zakładanie polarowych ubranek, które chronią przed zimnem i wilgocią. Boston terriery mają bardzo wrażliwe oczy; w rasie często zdarzają się owrzodzenia rogówki, zaćma młodzieńcza oraz jaskra. Duże gałki oczne są narażone na urazy. Do innych typowych przypadłości zaliczamy: wypadające rzepki, aseptyczna martwice główki kości udowej, spondylozę i dysplazję stawów biodrowych. Boston terriery miewają skłonności do alergii, głuchoty, a w starszym wieku do problemów kardiologicznych i chorób nowotworowych.

Badania które należy wykonać:

PL - czyli patella luxation - dotyczy rzepek
CERF- badanie oczu powtarzane co roku
JHC - Młodzieńcza wrodzona zaćma - badanie genetyczne oczu
BAER - badanie słuchu
SPINE- xray kręgosłupa w kierunku półkręgów (hemivertebra)


Można równiez wykonać:

echo serce.
HD - hips dysplasia- dot dysplazji stawów biodrowych
ED- elbow dysplasia- dot stawów łokciowych

Należy jednak pamiętać, że aby badanie było miarodajne musi zostać potwierdzone certyfikatem lub wpisane do rodowodu (rzepki, stawy) a uprawnienia do tego ma kilku wyznaczonych lekarzy w Polsce.

Pomocne mogą być:

• Wykaz lekarzy uprawnionych do odczytu zdjęć RTG
• Tabele porównawcze oceny zdjęć RTG w różnych krajach

Koszty wykonania dodatkowych badań:

• prześwietlenie na dysplazję HD z wpisem do rodowodu - od ok. 150 do ok. 200 zł;
• prześwietlenie na dysplazję ED z wpisem do rodowodu - od ok. 100 do ok. 150 zł;
• prześwietlenie rzepek z wpisem do rodowodu ok 200zł;
• prześwietlenie kręgosłupa z wpisem do rodowodu ok 200zł;
• CERF ok 70-150zł co rok, 
• JHC ok 200zł, 
• serce ok 100-200zł, 
• BEAR ok 200zł.

Czas na szczenięta

Zakładamy, że Twoja suka już dojrzała i rozwinęła się odpowiednio, zrobiłeś jej uprawnienia hodowlane i potwierdziłeś jej dobre zdrowie odpowiednimi badaniami oraz masz zarejestrowany przydomek i jasno sprecyzowane plany na przyszłość. Gratulujemy! Nadszedł czas na powiększenie psiej gromadki. Teraz kolejny ważny etap przed Tobą.

Po pierwsze, wybór odpowiedniego reproduktora (zgodnie z regulaminem hodowli psów rasowych w Polsce miano "Reproduktora" w ZKwP otrzymuje pies, który po ukończeniu 15 miesięcy zdobył na 3 wystawach - jedna rangi międzynarodowej lub klubowej i dwie rangi krajowej - od co najmniej dwóch sędziów 3 oceny doskonałe. W  jego rodowodzie został umieszczony stosowny wpis wraz z pieczęcią, datą i podpisem osoby uprawnionej do dokonania wpisu). Jeśli chodzi o zagraniczne reproduktory, to każdy kraj członkowski FCI reguluje dopuszczenie samca do hodowli własnymi przepisami (przed wykorzystaniem psa spoza granic Polski radzimy sprawdzić obowiązujące przepisy w danym kraju i czy wybrany samiec posiada takie uprawnienia). Więcej o reproduktorach.

Jak znaleźć idealnego reproduktora? Mimo, iż rasa jest dość popularna i wybierać jest w czym, to wyszukanie tego najlepszego można porównać ze wspinaczką na Mount Everest. Nieoceniona tutaj jest własna obserwacja - szczególnie psów prezentowanych na wystawach. Również bezpośrednie rozmowy z hodowcami i właścicielami samców powinny wstępnie ukierunkować Twoje poszukiwania. W Polsce wszystkie oddziały ZKwP dysponują rok rocznie aktualizowaną listą reproduktorów u nich zarejestrowanych. Przy każdym Oddziale funkcjonuje także sekcja zrzeszająca hodowców danej rasy. Pierwsze kroki można skierować właśnie tam, by zasięgnąć podstawowych informacji. Oczywiście to może całkowicie nie wystarczyć, może się również okazać, że w danym Oddziale żaden reproduktor BT nie jest zarejestrowany, a nawet jak jest, nie musi on od razu pasować do Twojej suki. Na szczęście jest również takie narzędzie jak Internet, gdzie "myszkując" po stronach hodowców i facebook'ach, możesz znaleźć wiele interesujących informacji - któż bowiem inny, jak nie oni sami zadbają o prezentację posiadanych przez siebie psów. Coraz częściej można znaleźć ogłoszenia i informacje o reproduktorach w prasie kynologicznej, katalogach wystawowych oraz na różnych stronach o charakterze kynologicznym. Jeśli z hodowcą, od którego pochodzi Twoja suka łączą Cię dobre stosunki, nie wahaj się pytać i korzystać z jego sugestii. Rady osób związanych z rasą od lat są bezcenne. Przy okazji nadmienimy, iż we współczesnej hodowli psa rasowego granice praktycznie nie istnieją, bowiem jeśli od wybranego kandydata dzielą cię tysiące kilometrów i nie masz możliwości dojazdu do niego, to istnieje coś takiego jak krycia sztuczne z wykorzystaniem nasienia mrożonego. Przepisy ZKwP regulują i umożliwiają także takie krycie.

Kiedy kandydat na ojca szczeniąt został już wybrany czeka Cię teraz kontakt z jego właścicielem, omówienie warunków krycia oraz kosztów i formy jego rozliczenia. Miej na uwadze, że właściciel reproduktora może się nie zgodzić na krycie Twojej suki i ma do tego pełne prawo. Jeśli jednak negocjacje zakończą się sukcesem to pamiętaj, że na barkach hodowcy spoczywa obowiązek wykupienia Karty Krycia (zobacz - wzór), ale tylko wówczas, gdy zdecydujesz się na krycie zagraniczne (w przypadku krycia zagranicznego powinieneś pamiętać jeszcze o zdobyciu stosownych wpisów na Karcie Krycia obowiązującej w danym kraju i będzie Ci potrzebne również ksero rodowodu takiego reproduktora). W przypadku krycia krajowego, to właściciel reproduktora winien dostarczyć Kartę Krycia. Już przy pierwszym kryciu dopilnuj, by Kara Krycia była odpowiednio wypełniona zarówno przez Ciebie, jak i właściciela reproduktora. Zarówno hodowca, jak i właściciel reproduktora zabierają odpowiednie odcinki Karty Krycia. Właściciel reproduktora jest zobowiązany w terminie do 14 dni dostarczyć swój odcinek Karty Krycia do swojego macierzystego Oddziału. Ty, jako hodowca, powinieneś złożyć swój odcinek w Biurze Oddziału w stosownym terminie (najpóźniej w dniu przeglądu miotu)  -  w przypadku krycia za granicą dodatkowo musisz dołączyć kserokopię rodowodu reproduktora i wspomniany wyżej podpisany przez właściciela reproduktora odcinek Karty Krycia obowiązującej w danym kraju. Zalecamy również wcześniejsze przygotowanie odpowiedniej umowy krycia (zobacz - wzór), która będzie jasno określała warunki krycia oraz formę jego rozliczenia.

Chyba nie musimy przypominać, iż kryć powinno się tylko suki zdrowe, regularnie szczepione i zabezpieczane przeciwko pasożytom wewnętrznym oraz zewnętrznym, które są w odpowiedniej kondycji fizycznej. Sugerowalibyśmy również na miesiąc przed spodziewaną cieczką poddać sukę badaniu ginekologiczno - położniczemu (zwłaszcza młode suki przed pierwszym kryciem) i testu na herpes, aby skontrolować prawidłowość budowy narządów rodnych (zdarzające się wady budowy anatomicznej pochwy - zwężenia, zrosty, przetrwała błona - mogą skutecznie uniemożliwić krycie). Dodatkowo można wykonać badanie ogólne krwi i moczu oraz badanie bakteryjne i biologiczne określające czystość pochwy (Uwaga! - jako troskliwy hodowca, w dobie, gdzie choroby przenoszone drogą płciową dotyczą również hodowli psa rasowego, a ich skutki są często bardzo przykre, masz prawo wymagać od właścicieli reproduktorów, by ci również wykonywali stosowne, okresowe badania, potwierdzające nienaganne zdrowie ich podopiecznych). Więcej: TUTAJ, TUTAJ i TUTAJ.

W momencie uchwycenia pierwszego dnia cieczki powinieneś zacząć podawać kwas foliowym by zapobiec wadom wrodzonym u szczeniąt oraz skontaktować się z właścicielem wybranego reproduktora i poinformować go o zbliżającym się w najbliższych dniach kryciu. Trzeba też wdrożyć program intensywnej obserwacji suki, tak by oznaczyć termin optymalnego dnia do krycia.  Jeśli nie masz doświadczenia możesz skorzystać z pomocy lekarza weterynarii, który przeprowadzając odpowiednie badania pomoże określić optymalny termin krycia. W dniu wyznaczonym, jako najlepszy (średnio między 10, a 16 dniem cieczki) zabierasz sukę do psa. Krycie powinno się powtórzyć w odstępie ok. 48 h, co zwiększa szansę na zapłodnienie.

Koszty związane z kryciem:

• zakup karty krycia - (opłata uzależniona od Oddziału) - tylko w przypadku krycia za granicą;
• ekwiwalent za krycie (zgodnie ze wcześniejszymi ustaleniami może to być wybrane przez właściciela reproduktora szczenię z miotu lub rozliczenie finansowe - średnio w kraju od 2000 zł do 4500 zł, a poza granicami polski od 600 Euro wzwyż);
• badanie ogólne suki przed kryciem;
• koszty weterynaryjne np. oznaczenie dnia optymalnego do krycia (np. Progesteron);
• koszty związane z dojazdem na krycie.

Dodatkowe koszty:

• w razie konieczności pomoc weterynaryjna przy kryciu naturalnym lub koszt inseminacji.

Ciąża trwa u suki średnio 60-65 dni. To dla hodowcy bardzo pracowity okres, podczas którego powinieneś odpowiednio zorganizować miejsce porodu oraz wygodny kojec dla suki i szczeniąt. Zaopatrzyć się w zapas odpowiedniej karmy i niezbędnych akcesoriów oraz przygotować przede wszystkim siebie na przyjęcie maluchów.  Ponieważ objawy ciąży urojonej są przybliżone do symptomów realnej ciąży, to efektach krycia warto upewnić się badaniem USG. Można je wykonać po 21 dniu, choć pewniejszy wynik otrzymasz po 30 dniu. Oprócz potwierdzenia ciąży, masz również możliwość poznać przybliżoną liczbę szczeniąt.

Dodatkowe koszty:

• wizyta i badanie USG potwierdzające ciążę.

W poszerzeniu wiedzy z zakresu ciąży i macierzyństwa pomocne mogą być artykuły zgromadzone tu: rozród.

Po urodzeniu szczeniąt - informujesz właściciela reproduktora o tym fakcie, zgłaszasz miot Kierownikowi Sekcji, wykupujesz kartę miotu (zobacz - wzór) i jednocześnie wstępnie umawiasz się na przegląd miotu, który nastąpi nie wcześniej, niż po ukończeniu przez szczenięta 6 tygodni. Do tego czasu maluchy muszą zostać, co najmniej dwukrotnie odrobaczone i raz zaszczepione, a wszystkie te zabiegi muszą być potwierdzone stosownymi wpisami, pieczęcią i podpisem prowadzącego lekarza weterynarii w książeczkach zdrowia wystawionych dla każdego szczenięcia.

Koszty:

• zakup karty miotu - (opłata uzależniona od Oddziału);
• koszt m.in. dwukrotnego odrobaczania każdego szczenięcia (zależny od użytego preparatu);
• koszt m.in. jednokrotnego szczepienia każdego szczenięcia (w zależności od wyboru szczepionki);
• zakup książeczek zdrowia psów dla każdego szczenięcia;
• koszty związane z opieką weterynaryjną nad suką i szczeniętami (np. pomoc przy porodzie, wizyty kontrolne, wydanie zaświadczeń zdrowia szczeniąt itp.);
• koszty związane z opieką i wyżywieniem suki i szczeniąt  (np. zakup mleka, karmy, środków higienicznych, niezbędnych akcesoriów kosmetyczno-pielęgnacyjnych itp.).

Pierwsze tygodnie, jakie spędzą szczenięta w hodowli, są niezwykle istotne dla ich prawidłowego rozwoju nie tylko fizycznego, ale również i psychicznego. Od odpowiedzialnego hodowcy wymaga się, by szczenięta były odpowiednio zsocjalizowane z człowiekiem i jego otoczeniem. Zachęcamy Cię do zapoznania się z następującymi artykułami:

• Poradnik hodowcy - O wczesnej socjalizacji szczeniąt w hodowli
• Wczesna stymulacja neurologiczna szczeniąt
• Poradnik hodowcy - "Złota dwunastka"
• Puppy Aptitude Test (PAT) - test predyspozycji - zdolności szczenięcia

Kiedy Twoje szczenięta ukończą 6 tygodni są odrobaczone i zaszczepione czas na ostatni etap i przegląd hodowlany. W umówionym wcześniej terminie zazwyczaj stawi się u Ciebie w domu specjalna Komisja Hodowlana. Podczas przeglądu komisja dokona oceny szczeniąt (m.in. budowa, kondycja, zgodność ze wzorcem, ocena stanu mlecznego uzębienia, obecność jąder w mosznie u samców, posiadanie książeczek zdrowia ze stosownymi odrobaczeniami i szczepieniem, sprawdzi stan i kondycję suki oraz oceni warunki, w jakich są odchowywane szczenięta), również musi nastąpić trwałe oznakowanie szczeniąt. Zgodnie z Regulaminem hodowlanym hodowca ma prawo wyboru: oznakowanie szczeniąt poprzez wykonanie tatuaży lub wszczepienie czipów. Przy czym wszystkie szczenięta w danym miocie muszą być oznakowane w jednakowy sposób.

Tatuaże wykonują osoby wydelegowane z danego Oddziału ZKwP w lewym uchu lub pachwinie zazwyczaj w dniu przeglądu miotu. Tatuaż identyfikacyjny zawiera literę - oznaczenie Oddziału Związku Kynologicznego, na którego terenie szczenię się urodziło oraz kolejny - trzycyfrowy - numer tatuowanego psa danej rasy w tym Oddziale. Litera może być na początku cyfr lub na jej końcu (np. Z000 - to oznaczenie oddziału w Legnicy  lub 000Z - to oznaczenie Oddziału w Słupsku -  wyjątek stanowi oznaczenie niedawno powstałego Oddziału w Będzinie składającego się z dwóch liter i trzech cyfr - BB000). Kody literowe tatuaży obowiązujących w poszczególnych Oddziałach znajdziesz - TUTAJ.

Czipowanie, jako zabieg weterynaryjny, mogą wykonać jedynie lekarze weterynarii z prawem wykonywania zawodu. Obecnie wiele Oddziałów posiada w spisach osób upoważnionych do znakowania szczeniąt również hodowców/członków ZKwP - lekarzy weterynarii, którzy wykonują zabieg czipowania. Czip wszczepiany jest po lewej stronie szyi. W przypadku wyboru metody czipowania należy do przeglądu przedstawić szczenięta już oznaczone. Czip ma zakodowany swój unikatowy numer, który można odczytać za pomocą specjalnego czytnika. Czip musi być zgodny z normą ISO 11784/11785. W trakcie odbioru miotu każde szczenię posiadające wszczepiony mikroczip zostaje zidentyfikowane za pomocą czytnika, a nadane im numery są wpisywane w dokumentację hodowlaną oraz dodawane i przechowywane w specjalnej bazie ZKwP.

Wykonanie zabiegu znakowania musi być potwierdzone w Potwierdzeniu Wykonania Znakowania (zobacz - wzór). Wszystkie dane oraz uwagi zostaną zapisane w protokole przeglądu miotu (zobacz - wzór). Protokół sporządzony będzie w trzech egzemplarzach, z których oryginał otrzymasz Ty, jedna kopia pozostanie w aktach Oddziału, zaś druga kopia zostanie przesłana do Oddziału, w którym zarejestrowany jest reproduktor. Dane o szczeniętach m.in. ich imiona, numery tatuaży/czipów zostaną wpisane w kartę miotu, którą już wcześniej nabyłeś (zobacz - wzór).

Zgodnie z zarządzeniem Zarządu Głównego Związku Kynologicznego w Polsce wszystkie szczenięta muszą być poddane obowiązkowo oznakowaniu (tatuaż/czip). Zarząd Główny odmówi wydania rodowodu dla psa/suki nie posiadającego tatuażu/czipu. Numer tatuażu/czipu podany jest w metryce psa, a następnie w rodowodzie.

Poza sprawami hodowlanymi - tatuaż/czip uwiarygodnia tożsamość danego psa. W przyszłości może się to oznakowanie przydać również w wypadku chociażby zaginięcia czy kradzieży psa.

Koszty:

• przegląd miotu (koszt przeglądu miotu jest uzależniony od Oddziału);
• oznakowanie szczeniąt:
  • tatuowanie (koszt wykonania tatuażu u jednego szczenięcia jest uzależniony od Oddziału);
  • czipowanie (koszt wykonania czipowania u jednego szczenięcia jest uzależniony od cennika danego lekarza weterynarii).

Finalnie - karta krycia, karta miotu, protokół przeglądu miotu oraz potwierdzenie wykonania znakowania (dodatkowo w przypadku krycia zagranicznego odcinek karty krycia z kraju, z którego pochodzi reproduktor orz ksero jego rodowodu) stanowią podstawę do wystawienia metryk (zobacz - wzór) przez Zarząd Oddziału, w którym zarejestrowana jest Twoja suka. Metryka jest drukiem ścisłego zarachowania i jest przypisana do konkretnego szczenięcia numerem tatuażu/czipa, który został wykonany/wszczepiony podczas przeglądu miotu. Potwierdza ona, że szczenię urodziło się w Twojej hodowli (wpisanej w metrykę) oraz jest po danych rodzicach.

Każde szczenię, bez względu na ilość urodzonych w miocie, czy ujawnione wady otrzyma metrykę urodzenia, gwarantującą zachowanie cech rasy. W metryce umieszczone jest także imię rodowodowe szczenięcia, data urodzenia oraz informacja, że pies/suka mogą być zarejestrowane w Związku Kynologicznym w Polsce (jest tam również miejsce na wpisanie danych nowego właściciela psa). Metryka ważna jest wyłącznie na terenie RP i upoważnia do zarejestrowania psa/suki w jednym z Oddziałów Związku - wpisania go/jej do Polskiej Księgi Rodowodowej (PKR) i wydania Rodowodu.

Koszty:

• wykupienie metryk (koszt uzależniony jest od Oddziału i liczy się od sztuki).

Reklama dźwignią handlu

Sama radość z posiadania szczeniąt to nie wszystko. W zasadzie zaczynasz przygodę z hodowlą po to, by wkrótce Twoje maluchy znalazły nowe kochające domy i dały szczęście swoim nowym opiekunom, ale żeby to mogło się wydarzyć musisz również zadbać o odpowiednią prezentację oraz reklamę swojej początkującej hodowli i oczekiwanego/urodzonego miotu. Nie ukrywamy, że w świecie kynologicznym znajdziesz wiele hodowli naszej rasy o ugruntowanej  pozycji, a potencjalni nabywcy szczeniąt mogą wybierać wśród znanych hodowli i interesujących kryć. Żaden szanujący się hodowca nie wozi swoich szczeniąt i nie oferuje ich nabywcom pod wystawami psów (co jest zakazane w regulaminie), na targach i innych takich przybytkach, a sprzedaż szczeniąt odbywa się tylko i wyłącznie z jego domu. Początkujący hodowca musi odnaleźć się w tym złożonym świecie i odpowiednio zadbać o image swojej nowo powstałej hodowli, tak by osoby zainteresowane miały szansę go znaleźć. Na początek warto zadbać o to, by informacje o hodowli, suce hodowlanej i planowanym miocie znalazły się na różnych dostępnych bezpłatnych portalach społecznościowych, forach i serwisach internetowych o charakterze kynologicznym. Umieszczanie ogłoszeń jest procesem czasochłonnym i wymaga dostępu do Internetu, ale w dzisiejszych czasach z tym drugim nie powinno być żadnego kłopotu. Proponujemy również wcześniejsze przygotowanie wizytówek z danymi hodowli i kontaktem, które przy okazji wystaw i rozmów z osobami zainteresowanymi rasą możesz wręczać. Idealnym rozwiązaniem jest zainwestowanie we własną stronę internetową poświęconą hodowli. W czasach obecnych jest to chyba jeden z najskuteczniejszych sposobów prezentacji wszystkich dostępnych informacji z życia hodowli. Co prawda założenie strony wiąże się z dość sporymi jednorazowymi wydatkami (od 500 zł wzwyż plus koszty okresowej aktualizacji) to jednak z naszej praktyki i obserwacji wynika, że właśnie poprzez internetowe strony do hodowców trafia spora liczba osób zainteresowanych rasą. W momencie, kiedy szczenięta pojawią się już na świecie, możesz również skorzystać z możliwości umieszczenia ogłoszeń płatnych w prasie codziennej i kynologicznej, katalogach wystawowych oraz na komercyjnych internetowych portalach ogłoszeniowych.

Koszty, które powinieneś wziąć pod uwagę:

• założenie strony www hodowli;
• wykonanie wizytówek hodowli;
• płatne ogłoszenia zamieszczane w prasie, katalogach wystawowych i Internecie.

Pożegnania nadszedł czas...

Twoje szczenięta są już po przeglądzie hodowlanym, posiadają metryki i mają skończone, co najmniej 8 tygodni. Nadszedł czas rozstania... Teraz możesz zacząć przekazywać je w ręce ich przyszłych właścicieli. Zanim to jednak zrobisz, proponujemy przygotować stosowną umowę kupna - sprzedaży szczenięcia w dwóch egzemplarzach (zobacz - wzór), w której zamieścisz wszystkie istotne informacje odnośnie szczenięcia oraz prawa i obowiązki wiążące dwie strony. Dodatkowo przygotuj oryginał metryki, książeczkę zdrowia, kserokopię rodowodów matki i ojca szczeniąt, przeglądu miotu oraz ewentualnie uzyskanych tytułów i wyników badań wraz z krótką pisemną instrukcją zawierającą podstawowe zasady postępowania, pielęgnacji i żywienia szczenięcia. Wszystkie te dokumenty i informacje przekaż przyszłym właścicielom. Miłym gestem wykonanym w kierunku nowych opiekunów Twojego wychowanka jest przygotowanie mini wyprawki dla każdego szczenięcia. W jej skład powinna wchodzić próbka karmy (starczająca min. na 2-3 dni), jaką maluch jadł w hodowli plus wg uznania drobne gadżety np. zabawka, obroża i smycz, akcesoria pielęgnacyjne itp.

Koszty dodatkowe:

• wyprawka dla każdego szczenięcia.

I na koniec: nie zapomnij - zgodnie z wcześniej zawartą umową - rozliczyć się w odpowiednim czasie z właścicielem reproduktora.

Szanowny Czytelniku, jak już zapewne zorientowałeś się z naszego artykułu, od zakupu suki do szczęśliwego odchowania miotu szczeniąt, prowadzi długa i kosztowna droga. Dlatego jeszcze raz podkreślimy, że na prawdę myli się ten, kto usilnie Ci wmawia, iż "na hodowli psów zarabia się kokosy"! Prawdziwa hodowla psa rasowego potrzebuje pasjonata, który będzie w stanie poświęcić swój czas i żyć w nienagannej symbiozie ze swoimi psami, nie będzie szczędził sił i pieniędzy, by hodować psy w zgodzie z obowiązującymi w ZKwP i FCI regułami oraz własnym sumieniem. Pamiętaj również, że w powyższym zestawieniu uwzględniliśmy tylko najważniejsze wydatki związane z uzyskaniem podstawowych wymaganych dokumentów czy też wykonaniem niezbędnych naszym zdaniem dodatkowych badań. A przecież wydatki związane z prowadzeniem hodowli zaczynają się już w momencie nabycia suki - przyszłego fundamentu hodowli - jej utrzymania, wyżywienia, pielęgnacji, opieki weterynaryjnej, kosztów samych wystaw i wyjazdów na nie, zakupu wielu niezbędnych akcesoriów oraz wielokrotnie nieprzewidzianych losowych sytuacji... i wierzcie nam często sumy te idą nie w setki, a grube tysiące złotych.

źródło:
Redakcja Świata Czarnego Teriera

* podane w zestawieniu koszta są aktualne na grudzień 2015 rok

UWAGA! Przed zastosowaniem w praktyce informacji zgromadzonych w tym opracowaniu należy upewnić się czy nie zostały one zaktualizowane (wiele z nich pochodzi ze stron internetowych: ZKwP). Wiadomości zawarte w tym opracowaniu należy traktować informacyjnie i przed zastosowaniem ich w praktyce należy sprawdzać ich aktualność np. kontaktując się bezpośrednio z jednym z Oddziałów ZKwP. W związku z możliwością zmian przepisów w każdym momencie ich obowiązywania nasza Redakcja nie ponosi odpowiedzialności w przypadku, gdy zawarte w tym opracowaniu wiadomości są już nieaktualne.